– Dałem mamie klucze do twojego mieszkania przed ślubem, niech na razie tam mieszka – powiedział Paweł.

Lera zamarła, trzymając ręcznik. Krople wody z mokrych włosów spadały na ramiona, zostawiając ciemne plamy na koszulce.

– Co powiedziałeś? – jej głos zabrzmiał cicho, ale w jej oczach już gotowała się burza.

Powtórzyłem, starając się mówić spokojnie:

– Mama będzie mieszkać w twoim mieszkaniu przez jakiś czas. Potrzebuje miejsca, dopóki…

– W MOIM mieszkaniu?! – Lera rzuciła ręcznik na podłogę. – Żartujesz sobie ze mnie?

– Posłuchaj – próbowałem chwycić jej rękę, ale odsunęła ją, jakby dotknęła ognia. – Mama ma trudną sytuację. Wiesz, że z ojcem…

– Mam to gdzieś, co się dzieje z twoimi rodzicami! – Lera zaczęła chodzić po pokoju. – To MOJE mieszkanie. Kupiłam je PRZED naszym ślubem. Co ty sobie wyobrażasz, dając klucze do MOJEGO majątku?!

Wziąłem głęboki oddech. Spokój, tylko spokój.

– Lera, usiądźmy i porozmawiajmy jak dorośli ludzie.

– Jak dorośli ludzie?! – szybko odwróciła się w moją stronę. – Dobrze. Powiedz mi, JAK, do cholery, dorosła osoba oddaje cudzą własność bez zgody właściciela?

Usiedliśmy przy stole w kuchni. Lera wierciła we mnie wzrokiem, stukając palcami o blat.

– Mama ma problemy z ojcem – zacząłem. – Wiesz, jak on… – zawahałem się, szukając słów.

– …pije i podnosi rękę? – dokończyła za mnie Lera. – Tak, wiem. I co z tego? Co to ma wspólnego z MOIM mieszkaniem?

– Potrzebuje gdzieś mieszkać, dopóki się nie uspokoi. To tylko na chwilę, obiecuję.

Lera odchyliła się na krześle, skrzyżowując ręce na piersi.

– Na chwilę? To ile? Tydzień? Miesiąc? Rok?

Zamilkłem. Szczerze mówiąc, sam nie wiedziałem, jak długo to może potrwać.

– Właśnie – kiwnęła Lera, jakby czytała w moich myślach. – Nie masz pojęcia. A ja mam po prostu zadowolić się tym, że jakiś obcy człowiek mieszka w moim mieszkaniu?

– Mama nie jest obcą osobą – zaprotestowałem. – To twoja teściowa.

Lera parsknęła:

– Och tak, bo jesteśmy najlepszymi przyjaciółkami! Zwłaszcza po tym, jak nazwała mnie „bezużyteczną kozą” na ostatniej kolacji rodzinnej.

Zmarszczyłem brwi. Tamtej nocy wolałbym zapomnieć.

– Była pijana i…

– I co? – przerwała Lera. – To wszystko tłumaczy? Ona mnie nienawidzi, Paweł. A teraz dałeś jej klucze do MOJEGO mieszkania. Bez mojej zgody!

Pocierałem nos. Ból głowy narastał falami.

– Lera, no gdzie miała pójść? Na ulicę? Do schroniska?

– A wujek Kola? Ciocia Swieta? Twoja matka ma mnóstwo krewnych. Dlaczego akurat moje mieszkanie?

Zamilkłem. Szczerze mówiąc, nie pomyślałem o innych opcjach. Mama zadzwoniła płacząc, a ja…

– Nawet nie próbowałeś znaleźć innego rozwiązania, prawda? – Lera pokręciła głową. – Po prostu wziąłeś moje klucze i dałeś je.

– Lera, ja…

– Nie, Paweł. Nie zaczynaj, – wstała od stołu. – Nie chcę tego słuchać. Muszę trochę się przewietrzyć.

Lera skierowała się do drzwi. Wyskoczyłem za nią:

– Dokąd idziesz?

– To nie twoja sprawa.

Zatrzasnęły się drzwi wejściowe. Zostałem sam w przytłaczającej ciszy mieszkania.

Minęły trzy dni. Lera ledwo ze mną rozmawiała, odpowiadając jednozdaniowo i tylko na temat. Nocowała w gościnnym pokoju. Czułem, jak rośnie przepaść między nami, ale nie wiedziałem, jak ją pokonać.

Czwartego dnia zadzwonił dzwonek do drzwi. Otworzyłem i zobaczyłem mamę z ogromną walizką.

– Pawliku! – rzuciła się na mnie. – Och, synku, jak się cieszę, że cię widzę!

Od mamy pachniało znajomymi perfumami i… alkoholem? Odsunąłem się:

– Mamo, piłaś?

– Och, nie ma co – machnęła ręką. – Tylko dla odwagi, kilka łyczków. A gdzie moja ulubiona synowa?

– Lera w pracy – skłamałem. W rzeczywistości żona zamknęła się w sypialni, gdy tylko usłyszała dzwonek.

– No i świetnie! – mama wcisnęła się do mieszkania. – Pomożesz mamie z bagażami? Coś przywiozłam na nowe mieszkanie.

Zatrzymałem się:

– Mamo, umawialiśmy się, że to tylko tymczasowo…

– Tak, tak, oczywiście – już rozgościła się w kuchni. – Słuchaj, a macie coś do picia? Droga była męcząca.

Wziąłem głęboki oddech:

– Mamo, musimy porozmawiać.

– O czym, synku? – już otwierała szafki w poszukiwaniu alkoholu.

– O tym, że mieszkasz w mieszkaniu Lery.

Mama nagle odwróciła się:

– A co jest nie tak? To ty sam zaproponowałeś! Albo ta twoja… – skrzywiła się, – żona ma coś przeciwko?

– Mamo, to jej mieszkanie. I tak, Lera nie jest zachwycona sytuacją.

– No pewnie! – mama wzruszyła rękami. – Wiedziałam, że jak znajdę się w potrzebie, ta… ta…

– Mamo! – podniosłem głos. – Przestań. Lera nie ma z tym nic wspólnego. To ja zawaliłem. Nie powinienem…

W tym momencie drzwi sypialni otworzyły się, a na progu stanęła Lera.

– Dzień dobry, Nino Pietrowno – jej głos brzmiał zimno, ale grzecznie.

– O! Pojawiłaś się! – mama rozłożyła ręce. – Myślałam, że się przede mną ukrywasz, biedna teściowo!

Lera zacisnęła pięści, ale milczała. Próbowałem złagodzić atmosferę:

– Mamo, może herbaty?

– Herbaty?! – mama parsknęła. – Mam męża alkoholika, syn mnie wyrzuca z domu, a ty mi proponujesz herbatę?!

– Nikt cię nie wyrzuca – westchnąłem. – Po prostu musimy znaleźć inne rozwiązanie. Może wynajmiemy ci mieszkanie?

– Za jakie pieniądze? – oburzyła się mama. – Wiesz, że nie mam pieniędzy! A ta twoja… – wskazała na Lerę, – pewnie nie da mi ani grosza!

Lera zrobiła krok do przodu:

– Nino Pietrowno, rozumiem, że teraz jest ci ciężko. Ale to nie daje ci prawa…

– Prawa?! – wrzasnęła mama. – Będziesz mi o prawach mówić? Gdyby nie ty, mój syn dawno zabrałby mnie do siebie! Ale nie, ty jesteś taka delikatna, taka księżniczka! Nie możesz znieść własnej teściowej!

Wstałem między nimi:

– Dość! Obie się uspokójcie. Usiądźmy i spokojnie wszystko omówimy.

Mama opadła na kanapę, teatralnie szlochając. Lera została stać, skrzyżowawszy ręce na piersi.

– Więc – zacząłem. – Sytuacja jest trudna, ale…

– Trudna?! – przerwała mama. – Ty po prostu mnie nie lubisz! Wyrzucasz swoją matkę na ulicę!

– Nino Pietrowno, – głos Lery brzmiał dziwnie spokojnie. – Nikt cię na ulicę nie wyrzuca. Po prostu chcemy znaleźć rozwiązanie, które będzie satysfakcjonujące dla wszystkich.

– Dla wszystkich? – mama uśmiechnęła się drwiąco. – Czyli dla ciebie, tak? Żebyś mogła dalej udawać idealną żonę, a teściową trzymać na dystans?

Zobaczyłem, jak Lera zacisnęła zęby. Jeszcze chwilę, a wybuchnie. Trzeba było coś zrobić.

– Więc – klasnąłem w dłonie. – Mam pomysł. Mamo, będziesz u nas przez tydzień.

– Co?! – jednocześnie wykrzyknęli Lera i mama.

– Tak – kiwnąłem głową. – W tym czasie znajdziemy ci mieszkanie. Ja opłacę pierwsze trzy miesiące czynszu. A potem…

– A potem co? – zmrużyła oczy mama. – Wyrzucisz mnie na ulicę?

– Nie – westchnąłem. – Potem będziemy z Lerą pomagać ci w opłatach. Ale ty też musisz zacząć szukać pracy.

Mama zrobiła oburzoną minę:

– Ja? Pracować? W moim wieku?

– Tak, mamo. Masz tylko 55 lat. Możesz pracować.

Lera milczała, ale widziałem, jak zaczyna się odprężać. To był kompromis, a ona to rozumiała.

– Dobrze – w końcu powiedziała mama. – Ale tylko jeśli Lera obieca, że nie wyrzuci mnie wcześniej.

Spojrzałem na żonę. Głęboko westchnęła:

– Obiecuję, Nino Pietrowno. Możecie u nas mieszkać przez tydzień.

– No to świetnie! – mama skoczyła z kanapy. – A teraz, gdzie tu macie łazienkę? Droga była męcząca, chcę się odświeżyć.

Gdy tylko mama zamknęła drzwi łazienki, Lera obróciła się w moją stronę:

– Tydzień, Paweł. Ani dnia dłużej.

Kiwnąłem głową:

– Obiecuję. Dziękuję, że się zgodziłaś.

Uśmiechnęła się smutno:

– Miałam wybór?

Objąłem ją:

– Miałaś. I wybrałaś dobrze. Kocham cię.

– Ja ciebie też – wyszeptała. – Ale jeśli twoja mama jeszcze raz nazwie mnie bezpłodną kozą, to za siebie nie odpowiadam.

Zaśmiałem się:

– Zgoda. A teraz pomyślmy, jak przetrwać ten tydzień.

Pierwsze trzy dni minęły… no, powiedzmy, że nie bez przygód. Mama udała się na potop w łazience, spaliła nasze ulubione patelnie i doprowadziła do histerii naszą sąsiadkę, oskarżając ją o kradzież ulubionej broszki mamy (która, jak się okazało później, po prostu wpadła za kanapę).

Lera trzymała się dzielnie. Milczała, wycierała kałuże, wyrzucała spalone patelnie i przepraszała sąsiadkę. Ale widziałem, jak jej cierpliwość z każdym dniem staje się coraz cieńsza.

Czwartego dnia nadeszła burza.

Wróciłem z pracy i usłyszałem krzyki dochodzące z kuchni. Wpadłem tam i zobaczyłem Lerę i mamę, stojące naprzeciw siebie. Na podłodze leżała rozbita waza – prezent ślubny od rodziców Lery.

– Co tu się dzieje? – zapytałem, patrząc to na jedną, to na drugą.

– Ta… ta… – Lera nie mogła złapać oddechu z oburzenia, – ona specjalnie rozbiła wazon! Bo odmówiłam jej pieniędzy na alkohol!

– To nieprawda! – oburzyła się mama. – Po prostu chciałam przetrzeć kurz! A ta niewdzięczna dziewczyna rzuciła się na mnie z oskarżeniami!

– Kurz?! – Lera rozłożyła ręce. – W szafie, gdzie stoi naczynia?!

Wziąłem głęboki oddech:

– Dość! Obie się uspokójcie. Mamo, po co ci pieniądze na alkohol?

Mama nabrała powietrza:

– Ty nic nie rozumiesz, synku. Mam stres!

– Stres?! – Lera nie wytrzymała. – A u mnie, według was, co? Święto?!

Próbowałem się wtrącić:

– Dziewczyny, uspokójmy się wszyscy i…

– Dość! – Lera odwróciła się do mnie. – Cały tydzień milczałam. Znosiłam jej wybryki, jej pijatyki, jej obrażanie. Ale dość!

Mama teatralnie chwyciła się za serce:

– O, Pawliku! Widzisz, jak ona ze mną postępuje? A ja tylko chciałam trochę pocieszenia…

– Pocieszenia?! – Lera wybuchła. – Wypiliście wszystkie alkohol w domu! Zrobiliście zamieszanie w kuchni! Ciągle mnie obrażacie!

Widziałem, jak Lera trzęsie się ze złości. Jej zwykle spokojne oczy błyszczały od gniewu.

– Lera, kochanie – zaczęła mama w słodkim tonie, – po prostu nie rozumiesz, jak ciężko jest starszej kobiecie…

– Starszej?! – parsknęła Lera. – Masz 55 lat! Jesteś młodsza od mojej mamy! A ona, swoją drogą, pracuje i nie narzeka!

Mama skrzywiła się:

– No pewnie, twoja mama to ideał! A ja, więc, nic nie warta starucha?

– Tego nie powiedziałam! – Lera rozpaczliwie rozłożyła ręce. – Ale zachowujecie się…

– Dość! – nie wytrzymałem. – Obie milczcie!

Spojrzały na mnie z takim samym zdumieniem i oburzeniem.

– Mamo – zwróciłem się do mamy, – obiecałaś szukać pracy. Zamiast tego pijesz i robisz zamieszanie. To nieakceptowalne.

– Ale Pawlik…

– Żadnych „ale” – byłem nieugięty. – Jutro idziemy do urzędu pracy. I żadnego alkoholu w domu. Zrozumiano?

Mama napuchła, ale kiwnęła głową.

– A ty – zwróciłem się do Lery, – miałaś rację. I ja… ja zawiniłem, że cię w to wciągnąłem.

Lera mrugnęła, najwyraźniej nie spodziewając się takiego obrotu spraw.

– Paweł, ja…

– Nie, pozwól, że dokończę – wziąłem ją za ręce. – Jesteś niesamowita. Znosiłaś to wszystko dla mnie. Ale więcej nie musisz. Jutro znajdziemy dla mamy mieszkanie. Jakiekolwiek. Wezmę kredyt, jeśli będzie trzeba.

– Synku! – oburzyła się mama. – Jak możesz?!

– Mogę, mamo – spojrzałem jej w oczy. – Bo cię kocham. Ale Lera też jest dla mnie ważna. I nie pozwolę, byś zniszczyła nasz związek.

W pokoju zapadła cisza. Lera patrzyła na mnie szeroko otwartymi oczami. Mama otwierała usta jak ryba wyrzucona na brzeg.

– A teraz – westchnąłem – wspólnie posprzątamy ten bałagan. I zaplanujemy, co robimy jutro. Na spokojnie, jak dorośli. Zgadzacie się?

Lera powoli kiwnęła głową. Mama burknęła coś niezrozumiałego, ale też kiwnęła głową.

Cały wieczór spędziliśmy sprzątając kuchnię i tworząc plan działania. Mama, ku mojemu zaskoczeniu, nawet zaproponowała kilka możliwości pracy, które przemyślała. Lera, choć nadal ostrożna, była konstruktywna i nawet kilka razy uśmiechnęła się do żartów mamy.

Późną nocą, kiedy w końcu poszliśmy spać, Lera przytuliła się do mnie:

– Dziękuję – wyszeptała.

– Za co?

– Za to, że stanąłeś po mojej stronie. Za to, że nie pozwoliłeś jej zniszczyć nas.

Pocałowałem ją w czubek głowy:

– Powinienem był to zrobić wcześniej. Przepraszam.

Podniosła głowę, w jej oczach błyszczały łzy:

– Wiesz, naprawdę chciałam polubić twoją mamę. Myślałam, że jak będziemy mieć dzieci…

Zadrżałem. Od dłuższego czasu staraliśmy się o dziecko, ale bezskutecznie. To był bolesny temat dla nas obojga.

– Hej – podniosłem jej brodę, patrząc jej w oczy – wszystko będzie dobrze. I z mamą damy sobie radę, i dzieci będziemy mieć. Po prostu musimy poczekać.

Lera uśmiechnęła się przez łzy:

– Obiecujesz?

– Kładę rękę na sercu – pocałowałem ją. – A teraz idźmy spać. Jutro czeka nas ważny dzień.

Minął miesiąc. Mama mieszka w małym wynajmowanym mieszkaniu niedaleko nas. Pracuje jako administrator w salonie kosmetycznym – okazuje się, że dobrze sobie radzi, gdy jest trzeźwa.

Co tydzień z Lerą odwiedzamy ją. Na początku było to niezręczne, ale stopniowo atmosfera staje się cieplejsza. Mama nawet przeprosiła Lerę za swoje zachowanie. Niezdarnie, z wyjaśnieniami, ale szczerze.

A wczoraj Lera powiedziała mi wiadomość, po której nadal kręci mi się w głowie. Jedziemy do mamy, żeby powiedzieć jej, że za siedem miesięcy zostanie babcią.

Patrzę na Lerę, siedzącą obok w samochodzie. Jest zdenerwowana, bawi się brzegiem bluzki.

– Wszystko będzie dobrze – mówię, ściskając jej dłoń.

Ona się uśmiecha:

– Wiem. Po prostu… to duży krok.

Kiwnąłem głową. To naprawdę duży krok. Dla nas wszystkich.

Podjeżdżamy pod dom mamy. Lera bierze głęboki oddech i wypuszcza powietrze.

– Gotowa? – pytam.

Ona kiwnęła głową:

– Gotowa. Zróbmy to.

Wychodzimy z samochodu i idziemy pod wejście. Dzwonię do domofonu.

– Halo? – słyszę głos mamy.

– Cześć mamo. To my. Mamy dla ciebie niespodziankę.

– O! Jak ciekawie! Wchodźcie szybko!

Wchodzimy do windy. Lera ściska moją dłoń.

– Wszystko będzie dobrze – powtarzam.

Ona się uśmiecha:

– Wiem. Przecież jesteśmy razem.

Drzwi windy się otwierają. Mama już czeka na progu, szeroko uśmiechnięta.

– No, opowiadajcie! Co za niespodzianka?

Patrzę na Lerę. Ona bierze głęboki oddech i mówi:

– Nino Pietrowno, my… czekamy dziecko.

Twarz mamy na chwilę zamiera, a potem rozpromienia się w szerokim uśmiechu:

– Moje dzieci! – rzuca się, by nas przytulić. – Jakie szczęście! Jak się cieszę za was!

Czuję, jak Lera rozluźnia się w objęciach mojej mamy. I wiem, że daliśmy radę. Pokonaliśmy kryzys. A teraz czeka nas nowy rozdział – już we troje.

A może i w czwórkę – jeśli liczyć babcię, która chyba w końcu dorosła razem z nami.